Storja

L-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali jista’ jiġi traċċat lura għall-14 ta’ Awwissu 1832 meta permezz tal-Proklamazzjoni Nru VIII ta’ dik l-istess sena, maħruġ mill-Gvernatur Sir Frederick Cavendish Ponsonby, Robert Langslow inħatar bħala l-Avukat Ġenerali tal-Maestà Tiegħu ta’ Malta. L-Avukat Ġenerali kellu r-rwol ta’ konsulent legali tal-Gvern u tal-Maġistrat Ġenerali ex officio. Is-Sur Langlow kien assistit minn Dr Emanuele Caruana flimkien ma’ Dr Benedetto Bardon, li nħatar Konsulenti tar-Re għall-Gżira ta’ Malta u d-dipendenzi tagħha u minn Dr Odoardo Dingli, li nħatar Konsulent tar-Re għall-Gżira ta’ Għawdex. L-Uffiċċju kellu ħajja qasira bħal fl-1838, b’konsegwenza ta’ rapport ta’ Kummissjoni Rjali mibgħut biex jinvestiga l-istabbiliment ġudizzjarju ta’ Malta, il-Gvern Brittaniku neħħa l-Uffiċċju għal kollox.

Permezz tal-Proklamazzjoni Nru I tal-1839, l-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali ġie sostitwit b’dak tal-Uffiċċju tal-Avukat tal-Kuruna. Dan l-Uffiċċju immedjatament ħalla l-marka tiegħu peress li ġie fdat biex jabbozza l-libertà ferm kontroversjali tal-leġiżlazzjoni tal-istampa. Dr Giacomo Pantaleone Bruno serva bħala l-ewwel Avukat tal-Kuruna ta’ Malta (1839–1842), segwit biss minn sensiela ta’ avukati brillanti u intelliġenti bħal Dr Antonio Micallef (1842–1853), Sir Adrian Dingli (1854–1880), li kiteb aktar minn 200 biċċa leġiżlazzjoni, Sir Giuseppe Carbone (1880–1894), Dr Alfredo Naudi (1895–1905), Sir Vincent Frendo Azzopardi (1905–1915), Sir Michelangelo Refalo (1915–1919) u Sir Arturo Mercieca (1919–1921).

Permezz tal-Ittri Privattivi tal-1887, li kkostitwixxew Kunsill tal-Gvern, l-Avukat tal-Kuruna ġie involut fil-proċess politiku tal-Gvern. Madankollu, fl-1921, wara l-miġja tal-Gvern responsabbli f’Malta, l-Uffiċċju tal-Avukat tal-Kuruna kiseb rwol doppju. L-Uffiċċju ngħata l-isem ġdid ta’ “Prosekutur Pubbliku u Prosekutur tat-Teżor” bil-ħatra tal-Maġġur Victor Frendo Azzopardi bħala l-ewwel Prosekutur Pubbliku (1921–1928), segwit minn Sir Philip Pullicino (1928–1936). Bħala l-konsulent legali tal-Gvern Malti, il-Prosekutur Pubbliku ġie fdat bi kwistjonijiet ta’ liġi kriminali filwaqt li l-Konsulent għat-Teżor kien responsabbli għal kwistjonijiet ċivili. L-Uffiċċju kien responsabbli wkoll għal-leġislazzjoni dwar kwistjonijiet trasferiti.

Fl-1936, il-Gvernatur Sir Charles Bonham-Cquarter reġa’ ħatar l-Uffiċċju permezz tal-Avukat Ġenerali (Kostituzzjoni ta’) Ordinanza tal-Uffiċċju (Nru XXX). L-Ordinanza fittxet ukoll li toħloq rwoli ġodda fi ħdan l-Uffiċċju, jiġifieri, dak tad-Deputat Avukat Ġenerali u tal-Avukat Għoli. L-Avukat Ġenerali assorba l-funzjonijiet li qabel kienu vestiti fil-predeċessuri, jiġifieri l-prosekuzzjoni pubblika u l-pariri legali lill-Gvern.  Il-ħatra tal-Assistent Avukat Ġenerali ġiet introdotta bl-Att XXIV tal-1956.

Sir Philip Pullicino (1936–1940), Dr Louis Naudi (1941–1955), Sir Anthony Mamo OBE QC (1955–1957) u Professur John J. Cremona (1957–1965) servew bħala Avukat Ġenerali fi ħdan l-Uffiċċju maħtur mill-ġdid sal-għotja tal-Indipendenza.

Fl-1964, l-indipendenza politika tal-Avukat Ġenerali ġiet ikkonsolidata permezz tal-istabbiliment tal-Uffiċċju fil-Kostituzzjoni ta’ Malta. Il-Kostituzzjoni tipprevedi li fl-eżerċizzju tad-dmirijiet, l-Avukat Ġenerali għandu s-setgħat li jibda, iwettaq u jwaqqaf proċedimenti kriminali u ma jkunx soġġett għad-direzzjoni jew il-kontroll ta’ xi persuna jew awtorità oħra. Il-liġi suprema ta’ Malta tiggarantixxi wkoll lill-Avukat Ġenerali s-sigurtà tal-mandat kif ipprovdut lill-membri tal-ġudikatura.

Skont l-Avviż Legali 46 tal-1965, il-ħatra tal-Avukat Ġenerali nbidlet għal Avukat Ġenerali tal-Kuruna. L-att XVIII tal-1971 ta l-istess setgħat u privileġġi li jgawdi l-Avukat Ġenerali tal-Kuruna lid-Deputat Avukat Ġenerali tal-Kuruna, lill-Avukat Ġenerali Superjuri tal-Kuruna u lill-Kunsilli tal-Kuruna. Dr Michele Tufigno (1965–1971) u Dr Edgar Mizzi (1971–1981) servew bħala Avukati Ġenerali tal-Kuruna ta’ Malta.

Fl-1974, in-nomina reġgħet inbidlet hekk kif l-Avukat Ġenerali tal-Kuruna sar magħruf bħala l-Avukat Ġenerali. Fl-1975, il-Konsulent Superjuri tal-Kuruna u l-Konsulent tal-Kuruna saru magħrufa bħala l-Konsulent Superjuri tar-Repubblika u l-Konsulent tar-Repubblika, rispettivament. Fl-1988, skont l-Att XVII, l-Avukat Għoli għar-Repubblika sar magħruf bħala Assistent tal-Avukat Ġenerali. Fl-2004, l-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali sar Aġenzija tal-Gvern mogħnija b’personalità ġuridika.

L-avukati li ġejjin servew bħala Avukat Ġenerali mill-1971: Dr Edgar Mizzi (1971–1981), Dr Victor Borg Costanzi (1981–1983), Dr Joseph G. Borg (1983–1988), Dr Carmel Testa (1988–1989), Dr Anthony Borg Barthet (1989–2004), Dr Silvio Camilleri (2004–2010) u Dr Peter Grech (2010–2020).

Fl-2019, ir-rwol doppju tal-Avukat Ġenerali bħala Prosekutur Pubbliku u Konsulent Legali Prinċipali tal-Gvern intemm meta l-Uffiċċju tal-Avukat tal-Istat kien ikkostitwit biex ikun responsabbli għad-dritt ċivili, kostituzzjonali u amministrattiv. L-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali sar servizz ta’ prosekuzzjoni speċjalizzat.

Dr Victoria Buttigieg (2020 — preżenti) hija l-ewwel mara nnominata bħala Avukat Ġenerali u l-ewwel waħda li tmexxi l-Uffiċċju f’dan ir-rwol speċjalizzat fit-teħid ta’ deċiżjonijiet għall-prosekuzzjoni u t-tmexxija ta’ prosekuzzjonijiet quddiem il-Qorti tal-Maġistrati.